عصر حسین علیه‌السلام، عصر غربت دین بود و عصر انتظار نیز چنین است. قیام حسین علیه‌السلام و فرزندش مهدی (عج) برای احیای دین است. منتظر مهدی (عج)، باید از دین، ضرورت، قلمرو و زبان آن و... تحلیلی عمیق داشته باشد تا در این عصر، بتواند زمینه‌ساز حرکت حضرت مهدی عجل‌الله‌تعالی‌فرجه باشد.

ي
حضرت مهدی عجل‌الله‌تعالی‌فرجه، ادامه راه امام حسین علیه‌السلام است و انتظار، ادامه عاشورا و برآمده از آن. حضرت مهدی عجل‌الله‌تعالی‌فرجه، فرزند امام حسین علیه‌السلام است و فرهنگ انتظار برآمده از فرهنگ عاشورا و انتظار حسین دیگری را کشیدن. این دو پیوندی دیرین و مستحکم با هم دارند. یکی پشتوانه فرهنگی و زمینه‌ساز برای دیگری است. یکی رمز قیام و به پا خاستن شیعه است و دیگری، عامل حفظ و استمرار آن.

عاشورا، دریچه‌ای به انتظار است و انتظار، تجلی آرزو‌ها و آمال کربلا. انتظار، ثمره کربلاست. بدون کربلا، انتظار بی‌معناست. یاران مهدی، همه کربلایی‌اند و در فراز و فرود تاریخ، غربال شده و آب‌دیده‌اند. مگر می‌توان بی‌عاشورا، انتظار داشت؟ انتظار بی‌عاشورا، انتظار بی‌پشتوانه است. انتظار و عاشورا، دو بال پرواز شیعه است؛ اگر این دو نبود، چشمه غدیر هم می‌خشکید. پیوند فرهنگ عاشورا و انتظار، دلایل و شواهد متعددی دارد. ما در این مقاله، ضمن بیان آن‌ها، به تحلیل و بررسی رهیافت‌های برخاسته از آن‌ها خواهیم پرداخت:

یک. پیوند‌ها:
نگاه به عاشورا و انتظار، می‌رساند که میان این دو، پیوند‌ها و رابطه‌هایی است: حضرت مهدی عجل‌الله‌تعالی‌فرجه، فرزند حسین علیه‌السلام است و خونخواه امام حسین علیه‌السلام. اولین کلام امام عصر عجل‌الله‌تعالی‌فرجه، یاد جدشان حسین بن علی علیه‌السلام است. شعار یاوران قائم آل محمد عجل‌الله‌تعالی‌فرجه، یالثارات الحسین است. یاری اباعبدالله علیه‌السلام، یاری حجت بن الحسن العسکری علیه‌السلام است. آن دو بزرگوار دارای لقب‌های مشترکی هستند، نظیر ثارالله، غریب و...

زیارت عاشورا از خونخواهی امام حسین علیه‌السلام در رکاب مهدی خبر می‌دهد. مطابق روایات، در روز عاشورا و میلاد امام حسین علیه‌السلام، باید به یاد حضرت مهدی عجل‌الله‌تعالی‌فرجه بود و در روز میلاد امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه و شب قدر با زیارت امام حسین علیه‌السلام به یاد اباعبدالله علیه‌السلام. روز ظهور قائم آل محمد (ص)، عاشوراست. به زیارت امام حسین علیه‌السلام و زیارت صاحب‌الامر علیه‌السلام در اعیاد اسلامی توصیه شده است.

شهر کوفه، پایگاه مشترک این دو امام معصوم است. امام عصر علیه‌السلام به قرائت زیارت عاشورا و زنده نگه داشتن یاد عاشورا عنایت دارند. هر دو امام علیه‌السلام با بیعت نکردن با طاغوت به اصلاح‌گری می‌پردازند. بالاخره در روایات، آرزوی شهادت در رکاب این دو امام علیه‌السلام برای شیعیان، تحسین شده است.

دو. تحلیل‌ها:
از پیوند‌ها، به تحلیل‌ها می‌رسیم. عاشورا، پشتوانه فرهنگی انتظار است و منتظران مهدی موعود عجل‌الله‌تعالی‌فرجه، پرورش یافته مکتب عاشورا هستند. نقش زنان در قیام امام حسین علیه‌السلام و امام مهدی عجل‌الله تعالی‌فرجه بسیار پررنگ است. اباعبدالله الحسین علیه‌السلام و امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه در اهداف، یاران و زمانه، اشتراک دارند.

توجه به درگیری و نبرد بین حق و باطل، امری است ضروری و سنتی است الهی و جاری. در این مسیر سختی‌ها و مشکلات فراوانی بوده است. حفظ دین دشوار است. سازش‌ناپذیری این دو امام، تدبیر و مدیریت و تلاش جهت جذب و نیروسازی از تحلیل‌های دیگری است که از عاشورا و انتظار به دست می‌آید. عاشورا و انتظار با تکیه بر سنت‌های الهی، دولت‌های باطل را به زوال و نابودی می‌کشانند. عده‌ای پس از طلب یاری امام، از یاری او به خاطر مشکلات و... باز می‌مانند و با جدا شدن از سپاه حق به عذاب ابدی دچار می‌شوند و عده‌ای، پیروز میدان بوده و سعادتمند می‌گردند.

سه. رهیافت‌ها:
همه کسانی که خود را از منتظران واقعی حضرت می‌دانند، بایستی ضمن تبیین دین، فرهنگ عاشورا و بسیج را تبیین کنند و با الگوسازی، اقدام به جذب نیرو و تبلیغ نمایند. باید با توجه به عامل تنش‌زدایی، جامعه را آماده حرکت به سمت شناخت و معرفت امام کرد.

۱- تبیین فرهنگ عاشورا:
اگر عاشورا پشتوانه فرهنگی «انتظار» است، پس باید در جهت تبیین حرکت عاشورا و نیز برگزاری هر چه با شکوه‌تر مراسم عاشورا و معرفی اسوه‌های جاویدان آن، تلاشی دو چندان کرد. خیلی فرق است بین اینکه به «عاشورا» به عنوان پشتوانه و عقبه فرهنگی و الهام‌پذیر انتظار نگاه شود، یا یک سنت برخاسته از عواطف و احساسات قومی. رسانه‌های عمومی، به‌خصوص صداوسیما، حوزه‌های علمیه و مراکز فرهنگی، نقش حیاتی و اساسی در غنا بخشیدن به این فرهنگ دارند.

کربلا، دانشگاه بزرگی است با کلاس‌ها و درس‌های بسیار که ابعاد و آموزه‌های این دانشگاه بزرگ، هنوز هم بر بسیاری پوشیده است. باید در این دریای عمیق، گسترده و پربار، غواصانی ماهر و زبردست، به صید بپردازند تا گوهر‌ها و مرواریدهای گرانبهای آن را به چنگ آورده، در اختیار خواستاران و خریداران قرار دهند. هنوز هم این حرکت عظیم و منشور بی‌‌‌نهایت، زوایای پنهان و ابعاد گسترده‌ای دارد که تنها بر عاشقان طالب رخ می‌نماید.

۲- تبیین دین:
عصر حسین علیه‌السلام، عصر غربت دین بود و عصر انتظار نیز چنین است. قیام حسین علیه‌السلام و فرزندش مهدی (عج) برای احیای دین است. منتظر مهدی (عج)، باید از دین، ضرورت، قلمرو و زبان آن و... تحلیلی عمیق داشته باشد تا در این عصر، بتواند زمینه‌ساز حرکت حضرت مهدی عجل‌الله‌تعالی‌فرجه باشد.

۳- الگو سازی:
حسین علیه‌السلام و یارانش الگوی منتظرانند، از این رو باید در مبانی فکری و ویژگی‌های رفتاری و تربیتی آنان، درنگی شایسته کرد.

۴- معرفت امام:
کسانی می‌توانند شعار خود را «یالثارات الحسین» قرار دهند که به مقام «ابوّت با امام» (۱) رسیده باشند تا بتوانند خونخواه او باشند. این ممکن نیست مگر با معرفت به حق امام علیه‌السلام. شعار «یالثارات الحسین» فقط یک شعار برخاسته از عواطف و عصبیت‌های قومی و نژادی نیست، بلکه برخاسته از معرفت به حق «ولایت امام» است. این معرفت، شناخت حسب و نسب و فضایل آنان نیست، بلکه عرفان به حق ولایت آنان است.

«اَلَسْتُ اَوْلَی بِکُمْ مِنْکُمْ بِاَنْفُسِکُم» (۲) و «النَّبِیُّ اَوْلی بِالْمُوْمِنِینَ مِنْ اَنْفُسِهِمْ» (۳). آنان، از خودمان به ما آگاه‌تر و مهربان‌ترند و از همه هواهای نفسانی آزادند. این شعار، شعار کسانی است که با درک اضطرار به وحی و حجت، از همه تقلید‌ها، تلقین‌ها، هوس‌ها، غریزه‌ها و... جدا شدند و رسول و امام را به عنوان مربی خود انتخاب کردند که: «اَنَا وَ عَلِیٌّ اَبَوَا هَذِهِ الْاُمَّه» (۴) این درک از امام و این آگاهی از حق ولایت ایشان، ما را به مقام ابوّت و در نتیجه خونخواهی آنان می‌رساند؛ آن هم نه پدر جسمانی، بلکه پدر روحانی، مربی، هادی و پیشوا؛ پدری که «مصباح»، «سفینه»، «میزان»، «وارث»، «امین» و «اسوه» است و سبب سعادت و رستگاری، امنیت، حفظ، نجات، عزّت، قبولی اعمال و... است.

مرجع : روزنامه رسالت